Kico ta un Censo?
Un Censo ta un conteo general di poblacion y vivienda. Durante e Censo nos ta conta tur hende cu ta bibando na Aruba riba un momento specifico den tempo, esta 1 di oktober 2020.
Cada cuanto aña un Censo ta tuma lugar?
E Censo ta wordo teni segun principionan y recomendacionnan di Nacionan Uni y ta wordo teni cada 10 aña.
Na ki aña e prome Censo oficial a tuma lugar na Aruba?
Na 1972 a cuminsa colecta datonan pa medio di un Censo oficial na Aruba.
Cua ta e meta principal di e Censo?
E meta principal di e Censo ta pa colecta datonan detaya, confiabel y di calidad halto pa por haya un bista di e desaroyonan cu a tuma lugar den nos poblacion den transcuro di e ultimo 10 aña.
Riba cua preguntanan un Censo ta duna contesta?
1. Ken nos ta
2. Cuanto nos ta
3. Unda nos ta biba
4. Con nos ta biba
Pakico un Censo ta wordo organisa?
E Censo ta wordo organisa pa haya sa e cantidad exacto di habitante y vivienda y alabes pa haya un bista detaya di e caracteristicanan social y demografico di nos poblacion, manera edad, sexo, composicion di hogar, estado di salud, nivel di educacion y estado di empleo.
Pakico un Censo ta importante?
Censo ta hopi importante pa nos puebo, ya cu e datonan colecta ta yuda guia sector publico y priva, pa por planea a base di situacionnan actual y real den nos comunidad. Alabez por compara e cifranan actual cu e Censonan anterior pa sigui e desaroyonan cu a tuma lugar den nos comunidad.
Pakico contribui na e Censo?
Door di contribui na e Censo, tur persona bibando na Aruba ta haya e oportunidad pa contribui na nan mesun bienestar, e bienestar di nan famia y tambe na e bienestar di henter nos comunidad.
Mi tin e deber pa coopera cu Censo?
Segun e Landsverordening volkstellingen, 1991 (artikel 9, lid 1) tur persona ta obliga pa participa na e Censo y yena e informacion correcto. Cooperando cu e Censo cu datonan actual y real pa por yuda stipula maneho pa guia e presente y futuro di bo pais, nos pais. Solamente cu e cooperacion di un y tur, Censo 2020 lo ta un exito!
Pakiko NO gaña durante e Censo
CBS ta pidi e cooperacion di tur hende pa no solamente coopera cu e Censo, pero tambe pa duna informacion corecto. E Censo tin cu duna nos un bista completo di desaroyonan cu a tuma lugar na Aruba abase di datonan y situacionan real di nos comunidad. Solamente cu datonan real, maneho por wordo stipula na un manera debido pa yuda nos pais bay dilanti.
Dunando informacion cu no ta corecto ta crea situacionnan cu no ta cuadra cu e realidad di nos poblacion y asina ta stroba e proceso pa yega na maneho structura y sostenibel pa nos tur. Si informacion di e entrada di hogarnan no ta corecto, no por determina e situacion di bienestar y pobreza na nos pais.
Pakiko un Censo durante e pandemia di COVID-19?
Durante di e pandemia ta mas importante cu nunca pa ehecuta e Censo pa asina por midi e impacto cu e pandemia aki tabata tin pa nos comunidad. Pa nos por forma nos futuro, nos mester conoce e situacion actual di nos isla basa riba datonan real y confiabel.
Un Censo por wordo compara cu un potret?
Si. Un Censo por wordo compara cu un potret cu ta wordo saca di tur e habitantenan di Aruba riba un momento specifico den tempo. Tur esnan cu na e momento di saca e potret ta riba e potret, ta wordo conta.
Ken ta wordo conta durante di e Censo?
Durante di e Censo mester conta tur persona cu na e momento di Censo, esta 1 di oktober 2020 12.00 di marduga, ta biba na Aruba pa 1 aña of mas of tin e intencion di keda biba na Aruba pa 1 aña of mas. Mester tene bon na cuenta cu babynan cu ta nace despues di e momento di Censo no ta wordo conta, ni tampoco esnan cu a fayece net prome cu e momento di Censo.
Ki ora un baby no tin cu wordo conta durante e Censo?
E momento di Censo 2020 ta 1 di oktober 12:00 am. Esaki kiermen cu si un baby nace dia 1 di oktober 12:01 am of despues di esaki, e no ta wordo conta, mirando cu na e momento di Censo e baby no a nace ainda.
Ki ora un baby si tin cu wordo conta durante e Censo?
E momento di Censo 2020 ta 1 di oktober 12:00 am. Esaki kiermen cu si un baby nace dia 30 di september 11:59 pm of prome cu esaki, e ta wordo conta, mirando cu na e momento di Censo e baby a nace caba.
Ki ora un persona cu a fayece si tin cu wordo conta durante e Censo?
E momento di Censo 2020 ta 1 di oktober 12:00 am. Esaki kiermen cu si un persona a fayece dia 1 di oktober 12:01 am y despues di esaki, e ta wordo conta, mirando cu na e momento di Censo e persona aki tabata na bida ainda.
Ki ora un persona cu a fayece no tin cu wordo conta durante e Censo?
E momento di Censo 2020 ta 1 di oktober 12:00 am. Esaki kiermen cu si un persona a fayece dia 30 di september 11:59 pm y prome cu esaki e no ta wordo conta, mirando cu na e momento di Censo e persona aki ya no tabata na bida.
Ken ta wordo conta durante e Censo?
- Tur persona cu na momento di Censo (1 di oktober) ta biba 1 aña of mas na Aruba of tin e intencion di keda biba na Aruba pa 1 aña of mas lo wordo conta.
- Esnan cu na momento di Censo (1 di oktober) ta den exterior pa motibo di vacacion, pa trabao of pa motibo medico tambe lo wordo conta
- Tur persona cu ta forma parti di nos comunidad, incluyendo esnan cu ta biba den institucionan manera por ehempel casnan di cuido pa nos grandinan, como tambe esnan cu no tin lugar di biba, lo wordo conta
Ken NO ta wordo conta?
- Turista
- Personanan cu tin menos cu 1 aña biba na Aruba y no tin e intencion di keda biba 1 aña of mas na Aruba (Por ehempel personanan cu ta bin traha na Aruba pa solamente algun luna of personanan cu ta traha den exterior y ta bin Aruba durante di nan vakantie so)
- Arubianonan cu ta biba den exterior (por ehempel studiantenan)
- Militarnan Hulandes cu ta keda menos cu 1 aña na Aruba
Mi informacion ta keda confidencial?
Pa ley CBS tin e deber di proteha y tene tur informacion ricibi confidencial.
CBS ta mara na secrecía di informacion?
Personal di CBS y tur persona cu ta yuda pa ehecuta e Censo ta mara pa ley na secrecia di informacion (Landsverordening volkstellingen, 1991, artikel 10).
Boso ta comparti e informacion cu mi ta duna?
CBS ta prohibi pa ley pa comparti datonan individual obteni cu cualquier persona, compania, instancia of departamento di gobierno. E datonan obteni tampoco no por wordo publica di tal forma cu por identifica un persona, compania of instancia en particular. Solamente datonan agrega ta wordo publica.
Mi tin cu duna mi nomber di berdad?
E ta bon pa indica cu maske den e cuestionario di Censo 2020 ta puntra pa e nomber di e personanan cu ta forma parti di e hogar, e informacion aki ta wordo usa solamente pa por yena e cuestionario na un manera mas facil. No mester di yena e nomber completo. Por scohe tambe pa yena e nomber di cariño of e inicialnan di e persona of simplemente indica cu e nomber di e persona ta por ehempel: mama, tata, yiu, wela, welo, of cualquier otro specificacion di e persona cu ta forma parti di e hogar. Unabez cu e informacion aki wordo analisa, e “nombernan” aki ta wordo descarta y converti den un number (persona 1, 2, 3, etc.).
Mi papelnan no ta regla manera mester ta. Mi mester contribui na Censo 2020?
Durante di e Censo, tur persona cu dia 1 di oktober 12:00 am ta bibando na Aruba pa 1 aña of mas of tin e intencion di keda biba na Aruba pa 1 aña of mas, mester wordo conta. Esaki ta inclui tur persona cu ta forma parti di nos comunidad, sin tene na cuenta nan estado legal. Den e cuestionario di Censo 2020 no tin preguntanan relata na e estado legal di un persona. Esaki ta haci cu di ningun manera por identifica un persona cu no tin su papelnan regla manera mester ta.
Mi ta wordo conta na e adres na unda mi ta inscribi na oficina di Censo/Registro Civil?
Durante di e Censo personanan ta wordo conta na unda enberdad nan ta biba dia 1 di oktober 2020. No ta puntra na unda nan ta registra na Censo/Registro Civil.
Mi ta keda drumi algun dia cerca mi mayornan y algun dia cerca mi pareha. Unda mi tin cu wordo conta?
Den e casi aki e persona tin cu scoge na unda e ta keda mas día den siman, sea na e vivienda di su mayornan of na e vivienda di su pareha. E ta importante pa cada persona wordo conta solamente 1 biaha y solamente como parti di 1 hogar!
Mi ta comparti e custodia di mi yui. Unda mi yiu tin cu wordo conta?
Den e caso aki mester scoge e adres na unda e mucha ta keda mas hopi dia den siman. E mucha mester wordo conta solamente 1 biaha y como parti di solamente 1 hogar (sea e hogar di su mama of esun di su tata).
Censo 2020 durante un pandemia?
E motibo principal di e Censo ta pa colecta datonan detaya, actual y confiabel di henter e poblacion di Aruba pa por duna un bista di desaroyonan social y demografico cu a tuma lugar den nos pais den e transcurso di e ultimo 10 aña. E datonan aki ta wordo usa pa guia maneho y planificacion pa nos yega na un mihor presente y futuro pa Aruba. Net awo cu Aruba ta pasando den temponan difícil e ta mas importante cu nunca pa tin datonan actual y detaya cu ta describi e situacion real di personanan y hogarnan na Aruba. Pa e motibo aki, CBS ta pidi tur hogar pa coopera cu Censo 2020. Tambe nos ta encurasha tur hogar pa yena e cuestionario online. Hogarnan cu no por hasi esaki, lo bishita nan personalmente desde 1 di november. Durante di e Censo, personal di CBS ta atento pa mantene nan mes na e reglanan stipula pa Departamento di Salud Publico.
E cuestionario ta den Papiamento so?
No. E cuestionario di Censo 2020 ta den 4 idoma. Por kies pa contesta e cuestionario den Papiamento, Spaño, Ingles y Hulandes.
E cuestionario di Censo ta parti den cuanto parti?
E cuestionario di Censo ta parti den 3 parti: preguntanan di e hogar, e caracteristicanan di e vivienda y e caractersticanan di cada persona den e hogar.
Con mi por yena e cuestionario di Censo 2020 online?
Por yena e cuestionario di Censo 2020 door di bishita e website www.census2020.aw y uza e number di percela di WEB pa haya acceso na e cuestionario.
Kico ta pasa si mi no yena e cuestionario di Censo 2020 online pa mi hogar?
Hogarnan cu no yena e cuestionario di Censo 2020 online lo wordo bishita door di un teller desde 1 di november 2020. CBS ta encurasha tur hogar pa yena e formulario di Censo online.
Kico ta mi number di percela?
E number di percela (account number) di WEB ta parece na e parti ariba di e recibo/cobranza di WEB.
Mi no tin un number di percela (por ehempel door cu mi ta biba den un apartamento)
Si e hogar no tin un number di percela, tuma contacto cu e helpdesk di CBS na 524 7444 entre 8or di mainta y 8or di anochi pa asina nos por duna e hogar un codigo individual pa por yena e cuestionario di Censo 2020.
Pakico yena e cuestionario online?
Debi na e situacion di COVID-19, CBS a opta pa promove e yenamento di e cuestionario di Censo 2020 online. Di e forma aki tur hogar naAruba ta haya e oportunidad di yena e cuestionario di Censo 2020 den nan mesun tempo y den e seguridad di nan mesun hogar. Hogarnan cu pa un motibo of otro no yena e cuestionario online, lo wordo bishita door di un teller di CBS entrante 1 di november 2020. E teller lo entrevista e hogar pa asina por yena e cuestionario di Censo 2020 riba un tablet.
Mester yena e cuestionario den un solo biaha?
Si, pa seguridad di bo mesun informacion personal, e cuestionario di Censo 2020 mester wordo yena den un solo biaha.
Por usa e mesun number di percela mas cu un biaha?
No e number di percela por wordo usa solamente 1 biaha. Si e ora di yena e number di percela ta haya un error message, tuma contacto cu e helpdesk di CBS na: 524 7444 (via telefoon of whatsapp) of manda un e-mail na: census2020@cbs.aw. Personal di CBS lo duna e hogar un codigo individual pa por haya acceso na e cuestionario di Censo 2020 online.
Nos ta mas cu 1 hogar na mi adres. Kiko mi tin cu haci?
Den e caso cu tin mas cu 1 hogar riba e adres, un hogar ta uza e number di percela di e adres y e otro hogar tin cu tuma contacto cu CBS na: 524 7444 pa asina bo por haya un código individual pa asina e tambe por yena e cuestionario di Censo 2020.
Con ta garantisa e seguridad di e informacion colecta durante Censo 2020?
CBS kier enfatisa cu a tuma precaucionan y medidanan necesario pa garantisa e seguridad di e informacion di cada persona, cada hogar y cada instancia. A opta por ehempel pa hasi uzo di un server local pa asina por garantisa e seguridad di e data colecta. Solamente personal di CBS encarga cu e analisis di e datonan colecta tin acceso na e datonan.
Pakiko preguntanan tocante vivienda?
Ta importante pa haya un bista di e caracteristicanan di e viviendanan na Aruba. Por ehempel e cantidad di camber, e cantidad di baño y si e vivienda tin acceso na facilidadnan basico.
Pakiko pregunta tocante cantidad di camber den un vivienda?
E cantidad di camber den un vivienda dividi door di e cantidad di persona cu ta biba den e vivienda ta indica por ehempel si e espacio cu e hogar ta biba aden ta adecua of limita. E calculacin aki ta parti di e asina yama “Better Life Index” of “Indice pa un Bida Miho”.
Pa por calcula entre otro e “Indice pa un Bida Miho” e cuestionario di Censo 2020 ta inlcui preguntanan di e sorto di vivienda den cual hogarnan ta biba, por ehempel si e ta un cas, un apartamento of un otro sorto di vivienda. Tambe ta puntra si e vivienda ta e propiedad di e hogar of e ta na huur y cuanto tempo e hogar tin ta biba den e vivienda.
Ki otro preguntanan tin tocante vivienda?
Otro preguntanan inclui den e cuestionario di e Censo 2020 tocante vivienda ta e superficie total di e vivienda, si tin un cushina of otro lugar pa cushina, si tin conexion di awa, corriente, telefoon y cable y si e conexionnan aki ta habri.
Dicon preguntanan tocante composicion di hogar?
E composicion di hogarnan na Aruba ta hunga un rol importante den e bienestar economico y social di nos pais. Pa e motibo aki e cuestionario di Censo 2020 ta inclui preguntanan pa por determina e composicion di hogarnan na Aruba.
Kiko ta un hogar?
Un hogar ta consisti di tur persona cu ta biba den un vivienda y ta comparti gastonan hunto (por ehempel hypotheek, huur, awa, corriente, etc.), ta usa e espacionan di e vivienda hunto (por ehempel ta sinta come hunto, wak television hunto, etc.).
Cual ta e diferente tipo di hogar cu CBS ta distingui?
Prome cu determina e composicion di hogar, mester determina e composion di famia. Pa esaki CBS ta haci un distincion entre e estado legal y e estado sociologico di parehanan. Pa locual ta trata e estado legal, ta tuma den consideracion si esnan cu ta forma un pareha hunto, ta casa cu otro of no. Pa e estado sociologico e no ta importante si e personan cu ta forma un pareha ta casa cu otro of no.
Den e estado legal ta haci distincion entre:
1. Pareha casa cu otro cu yiu
2. Pareha casa cu otro sin yiu
3. Mama cu yiu
4. Tata cu yiu
5. Persona bibando su so.
Den e estado sociologico ta haci distincion entre:
1. Pareha cu yiu
2. Pareha sin yiu
3. Mama cu yiu
4. Tata cu yiu
5. Persona bibando su so.
Den un hogar por tin un of mas diferente famia.
Con por determina e composicion di hogar?
Pa por determina e composicion di un hogar mester identifica e relacion entre e personanan den e hogar. Pa e motibo aki ta puntra si tur persona den e hogar ta famia di otro, tambe door di matrimonio. Tambe ta puntra si e mama y e tata di e personanan den e hogar ta biba den e hogar y si e personanan ta biba cu un pareha riba un base duradero, sea casa of no casa. Tambe ta puntra e estado civil di cada persona cu ta 14 aña pariba.
Ki otro preguntanan tin tocante composicion di hogar?
Den e cuestionario di e Censo 2020 ta puntra tambe pa e sexo, edad, fecha di nacemento, pais di nacemento y nacionalidad di cada persona den e hogar.
Tur e preguntanan menciona den e parti aki ta hasi cu CBS por determina e composicion di cada hogar na Aruba y tambe e structura di nos poblacion pa edad, sexo y desendencia.
Aruba su poblacion ta multicultural?
Si. E poblacion di Aruba ta un mescla di personanan cu ta bin for di diferente pais y cu tin diferente nacionalidad. Na Censo 2010 e poblacion di Aruba tabata consisti di personan procedente di 133 diferente pais y cu 96 diferente nacionalidad. Di esnan naci na Aruba, un tercera parti tabata tin por lo menos 1 mayor cu a nace den exterior.
Dicon preguntanan tocante migracion?
Den transcuro di e ultimo 10 aña a bin diferente desaroyo pa locual ta trata migracion. E situación na diferente pais na mundo tabata tin un impacto riba e migracion pa y for di Aruba.
Cu e datonan di Censo 2020 por haya un bista completo di e cantidad di personan bibando na Aruba y nan caracteristicanan. Por ehempel por haya sa cuanto di e personanan bibando na Aruba a nace na Aruba y a keda biba henter nan bida na Aruba. Tambe por haya sa cuanto a bay for di Aruba y ta bibando bek na Aruba y tambe cuanto aña nan a keda den exterior. Di esnan no naci na Aruba tambe lo haya sa cuanto aña den total nan tin bibando na Aruba y for di cual pais nan a migra bin Aruba. Tur e informacion aki y mas nos lo por haya sa door di Censo 2020.
Ta inclui preguntanan tocante desendencia?
Si. Preguntanan tocante desendencia ta duna nos e oportunidad pa midi e diversidad cultural di nos poblacion.
Dicon preguntanan tocante salud?
E parti di salud den e cuestionario di Censo 2020 ta contene preguntanan tocante salud general, limitacionan físico y mental y necesidad di cuido. E preguntanan aki ta esencial pa haya sa e cantidad total di personanan cu limitacion na Aruba como tambe e estado di salud general di nos poblacion.
Pakiko preguntanan di uzo di technologia den un Censo?
Tecnologia por mehora e calidad di bida di e ser humano ya cu por wordo uza como medio pa siña y educa, pa keda den contacto cu otro y pa duna y ricibi informacion. Mirando e rapidez di e desaroyonan den e mundo tecnologico, e ta hopi importante pa midi e desaroyonan cu a tuma lugar na Aruba riba e tereno aki.
Ki preguntanan ta inclui tocante ICT?
Den e cuestionario di Censo 2020 ta inlcui preguntanan tocante e acceso na internet, e uzo di internet pa scol y trabao y e acceso na aparatonan cu ta wordo uza pa bay online. E datonan aki ta cada biaha mas importante, sigur si tene na cuenta cu e COVID-19 a forza nos pa bay mas y mas den e direccion di haci trabaonan online y for di cas y tambe sigui lesnan di scol online.
Pakiko preguntanan tocante educacion?
Durante di Censo 2020 dos pregunta importante tocante educacion ta wordo haci. Uno ta dirigi na esnan cu ta bayendo scol y e otro ta pa midi e nivel mas halto di educacion di nos pueblo.
Dicon educacion ta un di e temanan principal den Censo 2020?
Educacion ta un di e temanan principal den Censo 2020 ya cu educacion ta na e centro di e desaroyo di un pais. Un pueblo bon educa ta forma e rikesa mas grandi di un pais.
Na ken e preguntanan di educacion ta dirigi?
Preguntanan di educacion ta dirigi na tur esnan cu ta bayendo scol of cu ta siguiendo un educacion, incluyendo e baby di mas chikito cu ta bishita un creche, muchanan y hobenan cu ta bayendo un scol parti mainta, atardi of anochi y esnan cu ta sigui un educacion online.
Ta colecta informacion tocante e nivel di educacion di mas halto?
Si. Tambe ta colecta informacion valioso di e nivel di educacion di mas halto di nos poblacion, incluyendo di esnan cu ta forma parti di nos forza laboral.
Dicon e nivel di educacion di mas halto ta importante?
Abase di e nivel di educacion di mas halto di nos poblacion por determina den cual ramonan di estudio nos tin suficiente persona bon educa y den cual ramonan falta conocemento. E informacion aki ta yuda stipula maneho pa por yega na un pueblo bon educa cu por carga e desaroyo economico di nos pais.
Dicon preguntanan tocante labor?
Datonan di nos forza laboral di Aruba ta sumamente importante ya cu e ta duna un bista di e desaroyonan economico y social di nos pais. Pa e motibo aki, e cuestionario di Censo 2020 ta inclui preguntanan di labor pa tur persona di 14 aña pariba. Entre otro ta wordo puntra si den e siman prome cu e Censo, nan a traha pa 4 ora of mas.
Kico ta puntra na esnan cu ta traha?
Na esnan cu a traha ta puntra e tipo di traboa cu nan a eherce, como tambe e nomber y ubicacion di e negoshi, compañía, instancia of departamento na unda nan a traha. Di e forma aki por haya un bista completo di e forza laboral di Aruba como tambe di e distribucion di ocupacionnan y industrianan na Aruba.
Kico ta puntra na esnan cu no ta traha?
Na esnan cu no ta traha ta puntra si nan ta buscando trabao y tambe cual ta e motibonan principal pa nan ta sin trabao. Di e forma aki por haya un bista tambe di e magnitud di e situacion di desempleo na Aruba como tambe di esnan cu pa un of otro motibo no ta activo riba nos mercado laboral.
Dicon preguntanan tocante entrada?
Un di e metanan principal di e Censo ta pa colecta datonan detaya di e situacion socio-economco di personanan y hogarnan na Aruba. Pa haci esaki posibel, e cuestionario di Censo 2020 ta inclui preguntanan riba e entrada cu cada persona den e hogar ta ricibi, sea for di su trabao principal of for di otro fuente(nan) di entrada.
E datonan aki ta yuda determina e estado di bienestar economico como tambe e estado di pobreza di hogarnan na Aruba. Datonan di e situacion socio-economico actual di nos poblacion ta esencial.